Met De Ziel in mijn vizier, kom ik af en toe opmerkelijke koppen boven artikelen tegen: zoals deze: ‘Siemens zet de ziel van het bedrijf opzij‘. Kan je als bedrijf zonder ziel verder? Of is er een andere, volgende be-ziel-ing opgestaan. En dient het de natuurlijke ontwikkeling om op tijd afscheid te nemen van dat wat ooit de bezieling was, maar wat klaar is met be-leven.
De Ziel van KPN
Al googelend kwam ik dit mooie praktijkvoorbeeld bij KPN tegen waar ze op zoek gingen naar het maatschappelijke vraagstuk waarop KPN een wezenlijke impact zou kunnen hebben. “We stelden ons de vraag wat de essentie van KPN is. Het antwoord: zorgen voor verbinding, netwerk, praten, contact. En vervolgens de vraag wat er gebeurt met mensen als die essentie er niet meer is – isolatie, eenzaamheid – en voor welke doelgroepen dit erg speelde. We kwamen uit op ouderen, waarvan destijds maar 20 procent internet had en 90 procent zich eenzaam voelde, en op langdurig zieke kinderen.”
De be-ziel-ing van KPN (dat waar het bedrijf voor opgericht is, de missie) wordt hierbij als vertrekpunt gebruikt om invulling te geven aan de diensten en producten van het bedrijf.
De Ziel en de Gewetens
In de 1e Werkplaats De Ziel keken we naar de Ziel vanuit het Persoonlijk Geweten: Het Persoonlijk Geweten is een term uit het systemisch kijken. Het geeft weer dat we als mens als eerste bezig zijn om zelf te leven en te overleven. We willen plek hebben en erbij horen; in het gezin, in een team, in de wijk, bij het sporten.
In deze 2e Werkplaats De Ziel gebruikten we ‘het Collectief Geweten’ om te kijken naar de Ziel. Het Collectief Geweten geeft aan dat we als systeem willen overleven. Alles wat bij het systeem hoort, wil erbij horen en plek krijgen. Dat kunnen (gezins)leden zijn of dat kunnen belangrijke gebeurtenissen zijn. Als er iets uitgesloten of genegeerd wordt, dan komt er een mechanisme op gang om dat wat uitgesloten wordt, erbij te halen.
Ziel, Denken, Lijf en Materie
De vraag was: welke elementen, naast De Ziel, zijn er te onderscheiden in een systeem. De volgende gebruikten we:
- De Ziel: de bedoeling van het systeem, waarom het systeem er is, de missie;
- Het Denken: meningen en overtuigingen, uitwisseling van denkbeelden en ideeën, protocollen, beleid, strategie;
- Het Lijf: zintuiglijke waarnemingen en ervaringen, zintuiglijke uitwisseling binnen het systeem, gezondheid en werking van het lijf van de leden van het systeem;
- De Materie: alles wat je kunt aanraken en zien, zoals huizen, gebouwen, bezit, geld.
Gezin van herkomst
We startten bij het gezin van herkomst. Immers in het gezin van herkomst doen we onze eerste ervaringen, indrukken en imprints op. Het is het eerste systeem waarmee we te maken krijgen.
Ieder maakte met de elementen Ziel, Denken, Lijf en Materie een eigen opstelling met voorwerpen. De bovenstaande foto geeft een indruk van hoe dat eruit kan zien. Ieder reisde langs de volgende vragen:
- Welke plek namen de elementen Ziel, Denken, Lijf en Materie in het gezin van herkomst.
- En vooral: welke patronen, relaties en interacties, vormden deze elementen met elkaar in het gezin van herkomst.
- Welk element voerde de boventoon, was dat Ziel, Denken, Lijf of Materie?
- Is er een element dat buitengesloten werd, in de marge was.
- Wie van je gezin van herkomst staat het dichtst bij de verschillende elementen? Je zou kunnen zeggen, wie is ‘de hoeder’ van Ziel, Denken, Lijf of Materie?
- Waar sta jezelf?
- En als je woorden zou geven aan De Ziel van je gezin van herkomst, welke komt dan boven. Wat wil het gezin van herkomst doen? Wat is de ‘zielsbestemming’ van je gezin van herkomst?
Instemmen
Na deze vragen, nam iedereen een stap terug. Kijkend en beseffend dat het systeem er op deze manier is. Met alles wat er is: de Zielsbestemming, de patronen, de schoonheid, de gebreken, dat wat erbij mag horen en dat wat naar de marge geduwd wordt. Met ieder lid van het systeem een eigen – door de jaren heen bewegende – plek in de patronen.
Kun je met dit geheel ‘instemmen’? Kun je – innerlijk – zeggen: dit is mijn gezin van herkomst, dit is de bedoeling/bestemming van het geheel waar ik deel van uitmaak. Waar ik plek in heb en neem. Dit zijn de patronen. Dit is wat er is.
Patronen
Patronen hebben de neiging om zich te herhalen. Zo kunnen we patronen uit ons gezin van herkomst meenemen naar ons huidige gezin of het systeem waarin we werken. Dat patroon kan dienend zijn of – deels – toe zijn aan een reset of een aardbeving.
Vandaar dat we vervolgens de overstap maakten naar een huidig systeem: op het persoonlijk vlak of het werksysteem. Ieder koos het systeem waarmee hij/zij wilde werken en we doorliepen weer bovenstaande vragen.
Om tot slot stil te staan:
- Kun je instemmen met wat er verschijnt? Kun je een gebaar van instemming maken?
- Laat de manifestatie van jouw systeem tot je doordringen, in het licht van de manifestaties van de systemen van de anderen om je heen.
Nieuwsgierig naar jouw Ziel en de Ziel?
Inmiddels hebben we de drie Werkplaatsen De Ziel voltooid.
Wij zijn nog lang niet uitgekeken op de Ziel. Komende tijd genieten we na van de ervaringen in de Werkplaats De Ziel. We laten ontstaan op welke manier we hier een vervolg aan gaan geven.
Je kunt je opgeven voor de Nieuwsbrief als je ons en ons aanbod wilt volgen.
