Om te overleven hebben we contact en nabijheid met anderen nodig. Als dat op een gezonde manier gebeurt dan kunnen we ons hechten, dat wil zeggen dat we zowel autonoom op eigen benen kunnen staan als dat we ons kunnen verbinden met andere mensen.
Dat zien we terug op latere leeftijd bij mensen. In de communicatie en interactie met anderen. Privé en in werkomstandigheden.
In volgerschap, leiderschap en ondernemerschap.
onderzoek naar hechtingsstijlen
Experimenten met babyaapjes laten zien dat zonder contact de aapjes geen lang leven zijn beschoren.
In de 70-er jaren van de vorige eeuw is onderzocht wat het effect is van het contact tussen moeder en jong kind door onderzoeker Mary Ainsworth. Gekeken werd hoe het kind reageerde als de moeder weg ging en weer terug kwam (Strange Situation).
Wat deed het kind in deze stresssituatie? Zocht het kind troost, liet het zich troosten en ging dan weer verder spelen. Of deed het net of er niets aan de hand was. Of was het gedrag ambivalent: troost zoeken, maar niet kunnen ontvangen en terug trekken en weer troost zoeken.
De hechtingstheorie kreeg nadere invulling: een kind was ‘veilig gehecht’ als het troost durfde te zoeken en kon ontvangen waarna het weer zijn eigen spelen kon oppakken. Een kind was ‘vermijdend gehecht‘ als het geen troost zocht, het zelf oplosde, aan de buitenkant onverstoorbaar, maar van binnen van slag. Het kind was ‘ambivalent gehecht’ als het wel steun zocht, maar niet kon ontvangen, heen en weer bewoog tussen steun zoeken en weer afstand nemen. En dan had je ook nog kinderen die ‘gedesoriënteerd’ reageerden, ze wisten eigenlijk niet waar ze het zoeken moesten, ze reageerden chaotisch.
hechting in het volwassen leven
Deze patronen zijn ook op latere leeftijd terug te zien in het werkzame en privé leven.
Mensen die een veilige basis hebben, zoeken steun/overleg waar nodig en gaan dan weer zelfstandig verder. Anderen trekken zich liever terug en zoeken het zelf uit – kunnen verstrikt raken en geïsoleerd als er iets is wat ze niet alleen kunnen oplossen.
Weer anderen kloppen wel aan bij een ander, maar weten eigenlijk niet hoe ze de steun/adviezen kunnen gebruiken, trekken zich terug en kloppen weer aan. Sommigen lijken als ‘een kip zonder kop’ rond te lopen, er is geen structuur te ontdekken.
veilige basis op latere leeftijd!
Als je dit nu niet van huis hebt mee gekregen, is er dan verandering mogelijk? Kun je leren een veilige basis in jezelf te ontwikkelen?
Recent neurologisch onderzoek laat zien dat er ‘nieuwe sporen’ in de hersenen kunnen ontwikkelen. Als volwassenen een steunende ervaring hebben, met een partner, leidinggevende, coach, therapeut, in een (opleidings)groep, kan er iets geheeld worden en iets nieuws ontstaan. Dit steunende zit hem vooral in de ervaring van – afstemming op behoeften en belevingswereld – erkenning van wat er in iemand leeft en ervaren wordt en werd. Werkelijk gezien worden in wie je bent en wat er is.
leestip
Why loves matters – Sue Gerhardt (ook in het Nederlands)
met groet
Yvonne Versteeg
