Reflectie is voor ons een van de acht sleutels van Persoonlijk leiderschap: organiseren van je eigen reflectiemomenten
Kunnen varen op je kompas vraagt regelmatig momenten van reflectie.
Jezelf ‘schoonmaken’,
zodat je de essentie
weer kunt onderscheiden.
Even kijken waar jouw ‘noordpijl’ naar toe wijst.
En of je wilt bijsturen.
Dat kan tijdens een bijeenkomst, in een lunchpauze.
via intervisie, een strandwandeling.
Het kan ook door dagelijks tijd te besteden aan het schrijven in een reflectief dagboek.
Reflectief dagboek
Het reflectief dagboek is een manier om een time-out te creëren te midden van de overweldigende dosis dagelijkse ervaringen. Het heeft niet de functie van een kroniek, vastleggen wat in de tijd is gebeurd, maar van reflectie: hoe te duiden wat er is gebeurd. Een reflectief dagboek biedt de gelegenheid de ervaringen van de dag langs te lopen, ze te wegen, te analyseren, te interpreteren. Het schrijven dwingt je tot ‘langzaam denken’. Het geeft je de kans je handelingen te toetsen aan de normen en waarden die jij belangrijk vindt, ze te verbinden aan je eigen grotere verhaal of belofte, of jezelf te herinneren wat dat verhaal of die belofte ook alweer was.
Hoe vaak schrijven?
Er zijn allerlei manieren om een reflectief dagboek te schrijven. Dagelijks schrijven werkt beter dan een paar keer per week schrijven. Kort schrijven (maximaal 10 minuten) werkt beter dan lang schrijven. ’s Avonds schrijven werkt beter dan ’s ochtends schrijven. Schrijven aan de hand van een thema of leidraad werkt beter dan zonder. Maar voor al deze dingen geldt dat persoonlijke voorkeur de doorslag geeft.
Aanpak
- Noteer elke dag of enkele dagen per week gedachten en observaties die bij je opkomen naar aanleiding van ervaringen gedurende de dag.
- Kies een vraag of thema waarop je je aandacht wilt richten. Mogelijke vragen zijn de volgende:
- Waardoor laat ik me leiden? Wat zijn de principes of sleutels die ten grondslag liggen aan mijn gedrag?
- Waar was ik vrij, waar onvrij?
- Waarin vond ik vandaag ‘schoonheid en troost’?
- Welke dingen leidden tot hoop of voldoening of engagement?
- Lees af en toe fragmenten terug. Wat valt je op? wat zijn cruciale inzichten? Wat treft je in de wijze waarop je je ervaringen beschrijft?
- Formuleer naar aanleiding van die inzichten enkele beelden, aansporingen of aforismen die de essentie prikkelend weergeven.
- Bespreek zo mogelijk het dagboek, inclusief je analyse van de hoofdthema’s en je aforismen, met iemand die je vertrouwt. Verwerk ook dat gesprek in enkele korte notities in je dagboek.
Wil je regelmatiger reflecteren?
Kijk eens bij de Natuurdagen, Speech aan jezelf of Intervisie.
Bron Reflectief Dagboek: Het boek Vrije ruimte, Filosoferen in organisaties, Jos Kessels, Erik Boers, Pieter Mostert
